Liny stalowe – wszystko, co warto wiedzieć

Liny stalowe znajdują zastosowanie praktycznie w każdej dziedzinie gospodarki. Są elementami wielu konstrukcji budowlanych, ale znajdziemy je także w urządzeniach i maszynach przemysłowych takich jak dźwigi i żurawie czy wyciągarki. Służą także do zabezpieczania ładunków na czas transportu. Za ich pomocą stabilizuje się np. maszty radiowe, a to tylko niektóre obszary zastosowania lin stalowych. Ich uniwersalność wynika z różnorodności – znajdziemy liny o bardzo zróżnicowanych parametrach technicznych. Jak zbudowane są liny stalowe i gdzie znajdują zastosowanie?

Budowa liny stalowej

Duża wytrzymałość lin stalowych wynika z ich charakterystycznej budowy. Wykorzystano tutaj zasadę, że kilka włókien skręconych śrubowo wokół rdzenia wykazuje znacznie większą wytrzymałość niż pojedynczy drut. Lina stalowa składa się z rdzenia głównego oraz splotek. Do ich produkcji najczęściej wykorzystuje się ocynkowane druty stalowe lub druty wykonane ze stali nierdzewnej.

Rdzeń liny wykonany może być z takich materiałów jak włókna roślinne, sizalowe lub bawełniane, tworzywa sztuczne czy stal. Jego głównym zadaniem jest przytrzymanie splotek. To on w głównej mierze odpowiada za kształt liny. Rdzeń pełni także funkcję zbiornika na smar, którego obecność wydłuża żywotność liny, pozwalając na jej dłuższą eksploatację.

Z kolei splotka jest to wiązka mniejszych drutów, które zostały splecione spiralnie w jedną bądź większą liczbę warstwa wokół rdzenia splotki czyli prostego druta. Budowa każdej ze splotek oparta jest na identycznej zasadzie co budowa całej liny. Splotki pokrywają rdzeń główny liny tworząc jej zewnętrzną powierzchnię.

Parametry lin stalowych

Zerwanie liny stalowej może być bardzo niebezpieczne dla osób znajdujących się w pobliżu. Od ich jakości zależy także bezpieczeństwo osób korzystających z takich urządzeń jak np. windy. Z tego powodu liny poddawane są bardzo rygorystycznej kontroli. Badaniu podlega zarówno cała lina, jaki i jej poszczególne włókna. Najważniejszym parametrem jest tu wytrzymałość na zrywanie określana przez naprężenie zrywające. Jest to minimalna siła potrzebna do zniszczenia liny poprzez jej zerwanie. Jest ona zależna od średnicy liny, jej przekroju, rodzaju splotu czy wykorzystanego materiału. Innym ważnym parametrem jest odporność na odkręcanie, która jest szczególnie ważna w przypadku dźwigów o jednej linie nośnej. Parametr ten w dużej mierze zależy od budowy liny. Przyjmuje się, że najbardziej odporne na rotację są liny przeciwzwite. Ważna jest także elastyczność, która jest tym większa, im więcej splotek znajduje się w linie.

Zastosowanie lin stalowych

Liny stalowe znajdują szerokie zastosowanie przede wszystkim w przemyśle. Wykorzystuje się je do przenoszenia i mocowania ładunków – nazywamy je wtedy linami dźwigowymi. Korzystają z nich żurawie, a także dźwigi towarowe i osobowe. Liny pełnią ważną funkcję w przemyśle wydobywczym. Bez nich niemożliwe byłoby pozyskanie takich surowców jak węgiel, sól, siarka czy rudy metali. Stosuje się je zarówno w maszynach wydobywczych, jak i do pionowego i poziomego transportu urobku. Innym obszarem zastosowania lin stalowych jest budownictwo. Korzysta z nich wiele maszyn i urządzeń, które możemy spotkać na placach budowy. Są to m.in. suwnice, żurawie, kołowroty, koparki czy wyciągarki. Liny stanowią także ważne elementy konstrukcji budowlanych. Przede wszystkim mostów, wiszących zadaszeń, wyciągów narciarskich czy kolejek linowych.

Jak widać liny stalowe są bardzo ważnym elementem wielu maszyn, konstrukcji i urządzeń. Ten pozornie prosty element posiada mnóstwo zastosowań, a jego budowa może być dużo bardziej skomplikowana niż się wydaje.