Niedosłuch u dziecka. Kiedy wykonać badanie słuchu u maluszka

Problem niedosłuchu dotyka stosunkowo niewielkiego statystycznie odsetka niemowląt. Jednakże, niezdiagnozowane i nieleczone w porę zaburzenia przyczyniają się do zwiększania, wraz z wiekiem, liczby osób dotkniętych dysfunkcjami słuchu. Przykładem tego są często dzieci w wieku szkolnym, które z powodu niedosłuchu doświadczają wielu barier prawidłowego rozwoju. Na ryzyko niedosłuchu częściej narażone są wcześniaki. Niedosłuch może być jedno lub dwustronny. Może występować z różnym natężeniem i mieć charakter rozwojowy, bądź stabilny. Jakie są przyczyny, diagnostyka i leczenie? Kiedy wykonać badanie słuchu u dzieci?

Konsekwencje niedosłuchu dla rozwoju dziecka.

Omawiając zagadnienie niedosłuchu wśród najmłodszych dzieci, na początku warto wskazać możliwe, bardzo destrukcyjne konsekwencje tego rodzaju zaburzeń, co pomoże podkreślić znaczenie problemu. Najkrócej rzecz ujmując, dziecko dotknięte niedosłuchem ma zaburzoną komunikację z otoczeniem, czego rezultatem są deficyty poznawcze i emocjonalne. Prowadzi to do późniejszych, często bardzo negatywnych skutków związanych z funkcjonowaniem – przyswajaniem wiedzy oraz pełnieniem ról społecznych. Zaburzeniu ulegają procesy, takie jak koncentracja uwagi, nauka czytania, nauka języków obcych, trudności w rozumieniu przekazu o większym stopniu złożoności, komunikacja interpersonalna (np. w relacjach rodzinnych, czy też, na dalszym etapie życia, w środowisku zawodowym).

Etiologia niedosłuchu u niemowląt.

Przyczyny niedosłuchu u niemowląt można podzielić na dwie zasadnicze grupy. Jedna z nich to uwarunkowania genetyczne, druga – zaburzenia powstałe na skutek nieprawidłowego przebiegu ciąży. Kwestia pierwsza to problem dziedziczenia, przypadki głuchoty lub niedosłuchu wśród członków rodziny. Tak więc mamy tu do czynienia z przejęciem patologicznych zmian po przodkach. W drugim przypadku czynnikami ryzyka są:

  • przyjmowanie przez matkę w okresie ciąży określonych leków, np. niektórych antybiotyków
  • przechodzenie przez matkę w okresie ciąży chorób wirusowych, jak różyczka, świnka, ospa wietrzna, odra (zakażenia szczególnie groźne dla dziecka w pierwszym trymestrze ciąży)
  • cukrzyca i choroby nerek matki
  • urazy okołoporodowe.

Niestety, bywa i tak, że wskazane czynniki występują łącznie. U dzieci na dalszych etapach rozwoju do najczęstszych przyczyn problemów ze słuchem należą zmiany chorobowe, takie jak przewlekłe, wysiękowe zapalenie ucha środkowego, infekcje migdałów gardłowych oraz podniebiennych. Wśród powodów zaburzeń słuchu mogą być też warunki środowiskowe, np. narażenie na ciągły ponadnormatywny poziom hałasu.

Rodzaje niedosłuchu u niemowląt

Zależnie od narządów dotkniętych patologicznymi zmianami, wyróżniamy niedosłuch przewodzeniowy i niedosłuch odbiorczy. W pierwszym przypadku zmiana dotyczy przewodu słuchowego zewnętrznego oraz ucha środkowego. W drugim – narządu Cortiego, zwoju spiralnego i nerwu ślimakowego. W sytuacji niedosłuchu mieszanego mamy do czynienia z kompilacją obu typów powyższych czynników. Wśród rodzajów upośledzenia słuchu u niemowląt wyróżniamy ponadto niedosłuch typu centralnego, kiedy dochodzi do uszkodzenia, bądź części mózgu odpowiedzialnej za słyszenie, bądź też nerwu słuchowego. Niedosłuch typu centralnego wywołany jest najczęściej zmianami nowotworowymi i zachodzi u noworodków stosunkowo rzadko.

Kiedy wykonać badanie słuchu u dzieci?

Opieka okołoporodowa zapewnia niemowlakom przesiewowe badania słuchu pozwalające na stwierdzenie ewentualnych deficytów i zaburzeń. Niezależnie od tego, rodzice powinni być czujni i i uwrażliwieni na wszelkie niepokojące symptomy. Prawidłowo rozwijające się dziecko reaguje na dźwięki pochodzące z otoczenia – zwraca się w kierunku źródła dźwięku, reaguje na ludzki głos, zaczyna gaworzyć po szóstym miesiącu życia, a po około roku – do 15 miesiąca życia, zaczyna rozumieć mowę i wypowiadać pierwsze słowa. Wszelkie odstępstwa od wskazanych norm powinny być dla rodziców sygnałem, że dzieje się coś niepokojącego. Oczywiście, przyczyna może okazać się błaha – nagromadzenie woskowiny w uchu. Jednak w przypadku zaistnienia realnego problemu nie należy zwlekać z profesjonalną diagnostyką zapewnianą przez  nowoczesne metody, jak otoemisja akustycznaaudiometria tonalnatympanometria oraz rejestracja słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu.

źródło: Geers.pl – aparaty słuchowe