Rola witamin w organizmie człowieka

Witaminy są bardzo istotnym elementem składającym się na zdrowie i prawidłowe funkcjonowanie każdego organizmu. Uzyskać je można przede wszystkim z naturalnej żywności lub poprzez wzbogacenie diety o suplementację.

Witaminy to substancje organizmu odpowiedzialne za wszystkie podstawowe czynności. Umożliwiają prawidłowy wzrost, aktywność, a nawet dobre samopoczucie.

Role poszczególnych witamin w organizmie człowieka

  • Witamina B3 (niacyna) / ładna skóra – przede wszystkim utrzymuje skórę w dobrej kondycji, zapewniając jej też ładny koloryt, a jest to możliwe dzięki usprawnieniu przepływu krwi w naczyniach. Poza tym witamina B3 obniża ciśnienie, uśmierza ból głowy i zapobiega migrenom. Dodatkowo współdziała w syntezie hormonów płciowych. Jest też odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie mózgu i obwodowego układu nerwowego. Główne źródło to: drób, wątróbka, tłuste ryby, orzechy ziemne, otręby pszenne, suszone brzoskwinie.
  • Witamina B2 (ryboflawina) / mocne śluzówki – reguluje funkcjonowanie śluzówki i nabłonka naczyń krwionośnych. Odgrywa również istotną rolę w tworzeniu czerwonych krwinek. Odpowiada również za wydalania nadmiaru adrenaliny z organizmu. Główne źródła to: mięso, wątróbka, tłuste ryby, grzyby, mleko, warzywa strączkowe.
  • Witamina A (retinol) / dobry wzrok – jedna z najważniejszych witamin w organizmie człowieka. Niweluje ryzyko wystąpienia kurzej ślepoty i wspomaga leczenie chorób oczu. Poza tym wpływa też na pracę tarczycy, zwiększa odporność na zakażenia, a także wzmacnia błony śluzowe jelit, płuc, gardła i nosa. W środowisku występuje w dwóch postaciach, jako retinol, którego źródło znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego oraz beta-karoten w produktach roślinnych. Główne źródła witaminy A to: wątróbka, ryby morskie (tłuste), żółtka, pełne mleko i jego przetwory, owoce oraz warzywa o czerwonym pomarańczowym i zielonym kolorze.
  • Witamina B1 (tiamina) / żywy intelekt – niezbędna do prawidłowej pracy układu nerwowego. Ponadto przyspiesza gojenie się ran, uśmierza ból i niweluje ryzyko ukąszeń przez komary.
  • Witamina B6 (pirydoksyna) / gładka cera – przede wszystkim działa kojąco na skórę, łagodząc podrażnienia i wspomagająca walkę z trądzikiem, redukując produkcję łoju. Poza tym jest niezbędna do wytwarzania czerwonych krwinek, hormonów a także przeciwciał. Warto pamiętać, że podnosi odporność organizmu i wpływa korzystnie na układ nerwowy. Witamina B6 w dużych dawkach zmniejsza napięcie przedmiesiączkowe i łagodzi bóle towarzyszące menstruacji. Główne źródła to: ziarna zbóż, banany, awokado, mleko, orzechy, ryby i drób.
  • Witamina B9 (kwas foliowy) / zdrowa ciąża – bierze udział w podziałach komórkowych i tworzeniu DNA oraz RNA, a więc zapobiega ciężkim wadom wrodzonym u płodu. Co więcej jest niezbędna do wytwarzania i dojrzewania krwinek czerwonych, a ponadto uczestniczy w syntezie aminokwasów. Główne źródła to: wątróbka, kiełki, żółtko jajka, szpinak, sałata, szparagi, brokuł, drożdże i pełne ziarno zbóż.
  • Witamina C (kwas askorbinowy) / dobra odporność – bez wątpienia najsilniejszy antyutleniacz. Do najważniejszych zadań witaminy C zaliczyć można odtruwanie organizmu, pobudzanie odporności i silną ochronę serca. Na tym jednak rola witaminy C się nie kończy. Bierze bowiem udział w produkcji kolagenu oraz podstawowych białek w przemianach tłuszczów, cholesterolu i kwasów żółciowych. Nie można zapomnieć, że wykazuje właściwości bakteriostatyczne i bakteriobójcze. Główne źródła witaminy C to: owoc dzikiej róży, czarna porzeczka, papryka, brukselka, szpinak, kalafior, pomidory, truskawki, kiwi oraz cytrusy. Należy pamiętać, że nadmiar witaminy C jest niezdrowy i prowadzi do powstania kamieni w nerkach.
  • Witamina E (tokoferol) / dłuższa młodość – witamina uznawana za naturalny przeciwutleniacz o wyjątkowo silnej mocy. Umożliwia bowiem wolnym rodnikom niszczenie włókien kolagenowych, które odpowiadają za jędrność skóry. Poza tym odnawia lipidy międzykomórkowe, wzmacnia naczynia krwionośne, bierze też udział w wytwarzaniu czerwonych krwinek i dodatkowo odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie narządów rozrodczych. Główne źródła to: oleje roślinne, migdały, orzechy ziemne, orzechy włoskie, sałata, kapusta, masło i szprotki.
  • Witamina D (kalcyferol) / zdrowe kości – to witamina odpowiedzialna przede wszystkim za wchłanianie fosforu i wapnia z jelit. Ponadto hamuje wydalanie wapnia, dba o prawidłowy stan kości oraz zębów, ma też wpływ na pracę mięśni, w tym najważniejszego – serca. Warto wspomnieć, że witamina D łagodzi stany zapalne skóry, reguluje wydzielanie insuliny, oddziałuje na komórki szpiku kostnego, których zadaniem jest produkcja komórek obronnych dla organizmu. Główne źródła witaminy to: tran, ryby, mleko i jego przetwory.
  • Witamina K (filochinan) / mocne naczynka – witamina bierze udział w procesie krzepnięcia krwi, ale odpowiada także za uszczelnianie naczynek krwionośnych i zmniejsza ich kruchość, zapobiega tworzeniu pajączków i dodatkowo poprawia kondycję oraz wygląd skóry. Warto również wspomnieć, że witamina K wykazuje silne właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwbólowe i przeciwzapalne. Tak naprawdę jednak na witaminę K składa się grupa związków, do której z kolei należą: witamina K1 (której źródłem jest pożywienie), witamina K2 (wytwarzana samoistnie przez bakterie jelitowe) oraz witamina K3 (produkowana sztucznie, poprzez suplementację). Naturalnym źródłem witamin K są głównie warzywa tj.: pomidory, jarmuż, brokuły, szpinak, brukselka, sałata, rzeżucha i kalafior.
  • Witamina B5 (pantenol) / gęste włosy – ma bardzo znaczący wpływ na porost włosów i ich prawidłową pigmentację. Poza tym przyspiesza regenerację komórek skóry i błon śluzowych. Na dodatek uczestniczy w produkcji przeciwciał i steruje pracą hormonów. Niedobór zdarza się rzadko, a jeśli już występuje, to zazwyczaj dotyka osób, u których w jadłospisie przeważają potrawy gotowane, białe pieczywo i duża ilość cukru. Główne źródło to: mięso czerwone, wątróbka, jajka, otręby pszenne, sery dojrzewające i orzechy.
  • Witamina B12 (kobalamina) / prawidłowe spalanie tłuszczów – uczestniczy w tworzeniu krwinek czerwonych, dzięki czemu zapobiega też anemii, oraz materiału genetycznego. Ma duży wpływ na przemiany metaboliczne zarówno tłuszczów jak i węglowodanów, odpowiada za prawidłowego funkcjonowanie układu nerwowego, a także zapobiega zaburzeniom wzrostu. Witamina B12 magazynowa jest w wątrobie i wystarcza na pokrycie potrzeb organizmu przez ok. 3 lata. Na niedobór witaminy cierpią głównie wegetarianie oraz osoby z zaburzeniami wchłaniania w jelitach. Główne źródło to m.in.: mięso, ryby i jajka.